Rośliny oleiste – naturalne bogactwo nienasyconych kwasów tłuszczowych
Rośliny oleiste to nasiona lub owoce, które zawierają w swoim składzie od 20 – 70% tłuszczu, a dzięki temu są odpowiednim surowcem do wytwarzania olejów roślinnych.
Oleje roślinne, z wyjątkiem kokosowego i palmowego, są najczęściej bogate w nienasycone kwasy tłuszczowe, które są korzystne dla zdrowia i między innymi obniżają poziom stężenia złego cholesterolu LDL we krwi. W przyrodzie występuje wiele roślin oleistych, z których pozyskuje się olej. Jednak nie wszystkie są tak popularne i powszechnie używane. Poniżej znajduje się charakterystyka kilku wybranych roślin oleistych.
Rośliny na olej – rośliny oleiste
Rzepak
Rzepak – nasiona rzepaku zawierają ponad 40% tłuszczu, to z nich tłoczony jest olej rzepakowy. Do wyprodukowania jego 1 litra potrzeba ok. 2,5-3 kg nasion rzepaku. Olej roślinny pozyskany z rzepaku odznacza się wysoką stabilnością oksydacyjną i zawartością cennego jednonienasyconego kwasu oleinowego, dlatego nadaje się zarówno do smażenia (w formie rafinowanej) jak i na zimno do sałatek. Ponadto olej rzepakowy jest dobrym źródłem kwasów omega-3.
Gorczyca
Gorczyca – główne jej uprawy pochodzą z Azji Mniejszej, Europy Południowej i Zachodniej. Gorczyca zawiera od około 28 do 35% tłuszczu, którego ilości zależą od jej rodzaju (sarepska, czarna, biała). Nasiona gorczycy są wykorzystywane do produkcji oleju, w gastronomii olej gorczycowy używany jest do wytwarzania musztardy zaś w farmacji w leczeniu niestrawności, przy zaparciach czy wzdęciach.
Słonecznik
Słonecznik – owocem rośliny są niełupki, które dostarczają do 45% zawartości tłuszczu, z którego produkowany jest olej słonecznikowy. Zawiera w swoim składzie najwięcej wielonienasyconego kwasu linolowego z rodziny omega-6. Według naukowców zalecany stosunek kwasu omega-6 do omega-3 powinien wynosić ok. 1:4-5., dlatego stosując olej słonecznikowy, warto urozmaicać dietę również o inne źródła tłuszczów roślinnych.
Len
Len – nasiona lnu zawierają do 40% tłuszczu, z którego powstaje znany ze swego dobroczynnego wpływu na organizm, olej lniany. Zawarty w nim kwas tłuszczowy ALA (alfa linolenowy) pomaga utrzymać prawidłowy poziom cholesterolu we krwi. Olej lniany jest szczególnie bogaty w kwasy tłuszczowe omega-3. Na oleju lnianym nie woni smażyć, ponieważ ma bardzo niską stabilność oksydacyjna i szybko traci swój termin przydatności. Z tego powodu można go spotkać głownie w postaci oleju tłoczonego na zimno i powinno się przechowywać w ciemnej butelce w lodówce.
Oliwka
Oliwka – znana jest z pozyskiwania oleju jadalnego – oliwy. Zawiera ona cenne witaminy z grupy B, prowitaminę A, oraz witaminę C i E. Kwasy tłuszczowe zawarte w oliwie z oliwek wspomaga pracę serca oraz posiadają właściwości przeciwzapalne. Warto stosować tę extra vergin zimno do sałatek i makaronów.
Przypisy
B. Kulig, Rośliny oleiste. Katedra Szczegółowej Uprawy Roślin. Wydział Rolniczo-ekonomiczny Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie. Prezentacja multimedialna. Slajd 2-3
