Choroby cywilizacyjne XXI wieku. Przyczyny, profilaktyka i zapobieganie

Większość chorób cywilizacyjnych jest ściśle związana z naszym sposobem odżywiania się. Do tych najczęściej występujących zaliczamy: choroby układu krążenia, cukrzycę, otyłość oraz nowotwory. Liczba cierpiących na choroby cywilizacyjne osób z roku na rok wzrasta. Dlatego ważne jest, aby zasady minimalizujące ryzyko ich wystąpienia wprowadzać sukcesywnie do swojego codziennego stylu życia

Miażdżyca, otyłość i nadciśnienie

Osoby cierpiące na otyłość i choroby sercowo-naczyniowe (miażdżycę czy nadciśnienie) powinny zrezygnować z dań zawierających duże ilości tłuszczów zwierzęcych. Głównie potraw takich jak:

podroby,
tłuste gatunki mięs,
tłuste przetwory mleczne (sery podpuszczkowe, pleśniowe czy topione)

Tłuszcze pochodzenia zwierzęcego wykazują bowiem działanie prozakrzepowe, przez co sprzyjają powstawaniu zakrzepów w naczyniach krwionośnych, często skutkujących wystąpieniem zawału serca. Ponadto niekorzystnie wpływają także na zwiększenie stężenia cholesterolu całkowitego, lipoprotein LDL oraz trójglicerydów we krwi. Stanowiących jedne z głównych czynników ryzyka rozwoju chorób układu sercowo – naczyniowego.

Dieta osób zmagających się z chorobami układu krążenia powinna być bogata w nienasycone kwasy tłuszczowe, które wspomagają przepływ krwi przez naczynia wieńcowe, pomagają regulować stężenie lipidów osocza oraz pełnią funkcje budulcowe i transportujące w organizmie. Warto urozmaicić jadłospis także o produkty do smarowania pieczywa wzbogacone w sterole roślinne, które obniżają poziom złego cholesterolu.

Dieta cukrzycowa

Z kolei według Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego w diecie osób chorych na cukrzycę tłuszcze powinny pokrywać 30–35% codziennego zapotrzebowania energetycznego. Ważna jest bowiem nie ich całkowita eliminacja z diety, ale zwracanie uwagi na ich wysoką jakość.

Diabetycy powinni przede wszystkim spożywać tłuszcze pochodzące ze źródeł roślinnych. Oleje roślinne i miękkie margaryny stanowią bowiem bogate źródło jedno oraz wielonienasyconych kwasów tłuszczowych wykazujących korzystny wpływ na stężenie lipidów we krwi oraz insulinowrażliwość.

Tłuszcze trans a choroby cywilizacyjne

Przy okazji wyżej wymienionych chorób cywilizacyjnych nie można również zapominać o tłuszczach trans. Mogą one naturalnie występować w produktach takich jak tłusty nabiał i masło.

Powstają one z nienasyconych kwasów tłuszczowych, w procesie technologicznym, zwanym częściowym uwodornieniem lub częściowym utwardzaniem. Niezależnie od pochodzenia ich spożycie wiąże się z niekorzystnymi skutkami zdrowotnymi:

zaburzeniami lipidowymi,
insulinoopornością,
a nawet nowotworzeniem.

Mężczyźni, których dieta bogata jest w kwasy tłuszczowe trans narażeni są na ryzyko rozwoju raka prostaty. U kobiet możliwe jest częstsze wystąpienie raka piersi. Jest też niemal dwukrotnie wyższe ryzyko zachorowania na raka jajnika, w porównaniu do kobiet odżywiających się zdrowo.